Yarım Diz Protezi
Diz Artroplasti (Diz Eklem Protezi)
Diz artroplastisi diz ekleminde artrite bağlı şiddetli ağrısı olan hastalarda ağrıyı dindirmek, eklem hareket açıklığını sağlamak ve yaşam kalitesini arttırmak için yapılan bir cerrahi işlemdir. Ameliyattan önce hastalara genellikle uzun süreli cerrahi dışı tedaviler (ağrı kesici ilaçlar, eklem içi uygulanan enjeksiyonlar, egzersiz, aktivite kısıtlamaları, fizik tedavi ve rehabilitasyon) uygulanmış olup hastanın yaşam kalitesinde ağrı şiddetinde azalma sağlanamamıştır.
Kireçlenmede hastalar ilk olarak ağrıdan şikayet ederler. Ağrı öncelikle uzun süre ayakta kalındığında ve yürüyüş sonrası meydana gelir. Zaman içerisinde ağrı daha kısa aktivitelerle kendini göstermekte ve daha uzun süre devam etmektedir..
Ağrıyla devamlı bir hal almasıyla birlikte hastaların hayat kalitesinde düşme gözlenir. İlerleyen zamanlarda hastalar evden çıkmakta zorlanmaya başlar.Dizde meydana gelen kireçlenme, diz kapağı kemiğinin arkasında veya eklemde (uyluk kemiği ile kaval kemiği arasında yer alan eklem) veya her ikisinde birden olabilir.
Diz eklemi üç kompartmandan oluşmaktadır. Eğer bu kompartmanlardan ikisinde artrit bulguları var ise bu durumda total diz protezi uygulanmalıdır.Eğer artrit yalnızca bir kompartmanda sınırlı ise minimal invazif kısmi diz protezi (unikompartmantal diz protezi) tercih edilmelidir.
Total Diz Protezi
Yıpranmış olan eklemin her iki yüzünün, metal ve polietilenden yapılan, ağrısız şekilde eklem hareketine izin verecek şekilde özel parçalar ile kaplanarak yapay bir eklem meydana getirilmesidir.
Eklemi meydana getiren üç kemiğin (femur, tibia ve patella) birbirleriyle temas halinde olan yüzlerindeki aşınmaya uğramış kıkırdak dokusu, kemik tabakası ile birlikte kesilerek çıkarılır, ardından ölçü ile belirlenen uygun boyutlardaki protez parçaları, dolgu maddesi olarak kullanılan ve polimetil metakrilat olarak adlandırılan kemik çimentosu ile hazırlanmış kemik yüzeylere tutturulur. Bu yöntemle eklem yüzleri, metal ve plastikten yapılmış parçalarla yeniden kaplanmış olur.
Ertesi gün diz hareketlerine başlanır ve destekle ayağa kalkılır. Oda ve koridor içinde rahat yürüyebilir hale geldiğinizde hastaneden taburcu olabilirsiniz. Bu süre, hastadan hastaya farklılık gösterebilir ve 3 ile 7 gün arasında değişebilir.
Hastanın 60 yaş üzerinde olması tercih edilir, ancak romatoid artrit, böbrek yetmezliği ve osteonekroz gibi özel durumlarda daha erken yaşlarda da protez uygulanabilir.
Diz protezinin uyumu mükemmel olup, ömrü hayat kalitesinin etkilemeyecek şekilde 25-30 yıla kadar uzamıştır. Diğer yandan 50 yaş altındaki insanlarda diğer tedavi yöntemleri sonuna kadar denenmelidir. 50-60 yaş arası koruyucu tedavi yöntemleri avantajlı olabilir. 60 yaş üzeri rahatlıkla uygulanabilir.
Unikompartmantal (Yarım) Diz Protezi
Kısmi bir dizin avantajı, hasarsız olan kıkırdağı muhafaza ederken dizin yalnızca hasarlı kıkırdağını kaplar. Bu prosedürün faydaları daha küçük bir yara, daha hızlı bir iyileşme ve daha az kemik çıkarılmasını kapsar.
Yarım protez eklemin sadece hasta olan bölümünü tedavi eder. Böylece sağlıklı kısım feda edilmemiş olur. Bu yüzden bu ameliyat diğer proteze göre daha erken yapılabilir ve hastaya rahatlık sağlar.
Total diz protezi ile karşılaştırıldığında, avantajları arasında yüksek oranda hasta tatmini, daha kısa operasyon süresi, hastanede daha kısa yatış süresi, minimal olarak kabul edilebilecek kan kaybı, daha az enfeksiyon oranına sahip olması, diz kinematiğini çok daha normale yakın oranda sağlaması, ameliyat sonrası iyileşmeyi daha erken sağlaması, daha iyi hareket açıklığı sağlaması bulunmaktadır.
Kinespring İmplant Sistemi
Kinespring yönteminde, diz kireçlenmesinde etkilenmiş ekleme biten yükün dağıtılması ve absorbe edilmesi amaçlanmıştır. Ekleme binen yük azaltılarak eklem hareket açıklığının korunmasının yanında, eklem kıkırdağı korunmaktadır.
Protez ameliyatlarının aksine, bu işlem esnasında kemik doku ve kıkırdak doku çıkarılmaz. Cilt altına, eklemi oluşturan iki kemiğe yerleştirilen iki küçük plak ve bu iki plağı birbirine bağlayan bir yay sisteminden oluşmaktadır.
Diz eklemine yerleştirilen yay sayesinde yük dağılımı dengelenmektedir. Hasta, diz eklemini düz hale getirdiğinde ve üzerine ağırlık verdiğinde yay gerilir ve ekleme binen yükü dağıtır. Diz eklemi büküldüğünde, yay rahatlar ve pasif hale gelir. İşlem sonrası, hastaların büyük çoğunluğunda kireçlenmeye bağlı olan ağrılarda dinme gözlenir. Ameliyattan sonra iki hafta içerisinde, hasta dizine tam yük verecek hale gelir.
Revizyon Diz Protezi
Son yıllarda total diz protezi uygulamalarındaki artış ile birlikte revizyon gerektiren olguların sayısında da artış olmaktadır. Tüm diz protezi uygulamalarının yaklaşık % 5’ine takip eden dönemde revizyon gerekebilir.
Revizyon nedenleri arasında; enfeksiyon, dizilim bozukluğu, , travma, gevşeme, nedeni tespit edilemeyen ağrı belirtilebilir.
