Dizde Sıvı Kaybı
Diz Ekleminin Yapısı
Diz eklemi yürüme, koşma, merdiven çıkma gibi aktivitelerin yapılmasına olanak sağlayan bir sinoviyal eklemdir. Dizin bükülüp açılması ve az miktarda dönme hareketleri bu eklemde gerçekleşir.
Diz tibiofemoral eklem ve patellafemoral eklem olmak üzere 2 eklemden meydana gelir;
Dizin ana eklemi tibiofemoral eklemdir ve hareketlerin birçoğu bu eklemden yapılır. Tibiofemoral eklem kaval kemiği ve uyluk kemiği kemiklerinden oluşur.
Tibia (kaval kemiği) bacakta bulunan iki kemikten biridir, diz ve ayak bileği arasında uzanır. Vücut ağırlığını taşıyan kalın ve sağlam bir kemiktir. Üst ucu uyluk kemiğiyle eklem yaparak dizin ana eklemini meydana getirir.
Femur (uyluk kemiği) vücudumuzdaki en uzun, en güçlü kemiklerdendir. Yürüme, ayakta durma, oturma- kalkma gibi günlük yaşamda ihtiyaç duyduğumuz fonksiyonların gerçekleşmesinde önemli rol oynar. Kalça ve diz eklemi arasında bulunduğu için kalça ve diz eklemindeki hareketlerinin yapılmasını sağlar. Femur kemiğine yapışan kaslar yürüme aktivitesi için oldukça önemlidir.
Dizin diğer eklemi ise patellafemoral eklemdir.
Patella (diz kapağı) ve femur kemiğinden meydana gelir. Eklem yüzeyi tibiofemoral eklemden daha az yer kaplar.
Diz kapağı diz ekleminin önünde bulunur, eklemi darbelere karşı korur. Kaslar için bir yapışma bölgesi oluşturarak diz ekleminin hareketlerinin artmasını sağlar. Ayrıca diz eklemine gelen yüklerin daha rahat karşılanmasını sağlar.
Diz eklemi kıkırdağımsı yapıdaki menisküslerle desteklenmiştir. Menisküsler kemikler arasındaki uyumun artırılmasını, diz ekleminin yüzeyinin artmasını, dize gelen şokların absorbe edilmesini, dizin sabitliğinin artmasını sağlar.
Diz eklemi ona sabitlik sağlayan bağlarla desteklenmiştir. Dizdeki bağlar hareketler sırasında dizin korunmasından sorumludur. Hareketlerin kontrollü şekilde yapılmasına olanak sağlar.
Diz eklemindeki hareketlerin yapılmasını sağlayan çok sayıda kas bulunur.
Bu kaslar yürüme, koşma, oturma, eğilme, merdiven inip çıkma gibi aktiviteler sırasında dizi bükme açma, dizi kilitleme, bacağın içe ve dışa döndürülmesi gibi fonksiyonların yapılmasına olanak verir.
Diz eklem yüzleri kıkırdakla kaplanmıştır. Kıkırdak yapı sayesinde kemikler arasında kayganlık sağlanır ve diz eklemi hareketleri rahatça yapılır.
Diz ekleminde eklem yüzeylerini kayganlaştıran eklem sıvısı (sinoviyal sıvı) bulunur. Bu sıvı berrak, saydam bir formdadır, içeriğinde su bulunur. Eklem yüzeyini kaplayan sinoviyal zardan salgılanır.
Eklem sıvısı kıkırdak yapının beslenmesini sağlar Eklem sıvısında bulunan hiyalüronik asit eklemin kayganlığını ve dayanıklılığını arttırır. Eklem sıvısı sayesinde hareket eden kemikler arası sürtünme azaltılır ve dizdeki hareketler zorlanmadan yapılır.
Dizdeki eklem sıvısının azalması ya da eklem sıvısının yapısının bozulması dizde sıvı kaybı olarak adlandırılır. Dizde sıvı kaybı eklem yüzeylerinde sürtünmenin artmasına ve kıkırdak dokunun aşınmasına, harabiyetine yol açabilir.
Dizde sıvı kaybı tedavi edilmezse hastaların yaşam kalitesini düşüren, sosyal hayata katılımlarını engelleyen bir sağlık durumudur.
Hastalar dizde bir süredir devam eden ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı gibi nedenlerle doktora başvurur. Dizde sıvı kaybının en önemli sebebi osteoartrit (kireçlenme) olarak karşımıza çıkar.
